ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΥ (Πηνελόπη Δέλτα) / Σκέψεις & Κριτική

Τον καιρό του Βουλγαροκτόνου

Όσα χρόνια και να περάσουν, όσο και να ισχυρίζονται οι ειδικοί πως τα μυθιστορήματα της Πηνελόπης Δέλτα παρουσιάζουν ρυτίδες και κάνουν εθνική προπαγάνδα, δεν θα πάψουν ποτέ να είναι τα αγαπημένα των παιδιών.

Στους ηρωικούς χρόνους του αυτοκράτορα Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου, τρεις φίλοι έμειναν ορφανοί σε παιδική ηλικία, ο Κωνσταντίνος, η Αλεξία και ο Μιχαήλ. Τα αγόρια μεγαλώνουν ως αιχμάλωτοι του τσάρου Σαμουήλ ώσπου απελευθερώνονται από το βυζαντινό στρατό. Τα αγόρια μεγαλώνοντας εκπαιδεύονται για να γίνουν κατάσκοποι του βυζαντινού στρατού και είναι και οι δύο ερωτευμένοι με την Αλεξία. Ο Κωνσταντίνος είναι ηγέτης εκ φύσεως ενώ ο Μιχαήλ εσωστρεφής και ευαίσθητος. Η Αλεξία μοιάζει περισσότερο με τον Κωνσταντίνο, με τον οποίο και είναι ερωτευμένη. Τριγυρίζει στα βουλγαρικά εδάφη παριστάνοντας την κωφάλαλη ακολουθώντας τους δύο παιδικούς της φίλους. Προσπαθεί να βρει το γιο του γερο-Παγράτη, Γρηγόρη, που την μεγάλωσε και είχε αιχμαλωτιστεί από τους Βούλγαρους. Όταν τα καταφέρνει ο πατέρας του έχει πεθάνει και την θέτει υπό την προστασία του. Η Αλεξία λέει στο Γρηγόρη πως υποψιάζεται ότι ο Κωνσταντίνος είναι προδότης. Αυτό γίνεται η αιτία να πιαστεί αιχμάλωτος από τους Βούλγαρους. Βοηθά τον Κωνσταντίνο να δραπετεύσει μαζί με το Γρηγόρη αλλά ο Γρηγόρης σκοτώνεται κατά τη διάρκεια της απόδρασης. Έπειτα η Αλεξία και ο Κωνσταντίνος επισκέπτονται μαζί το Μιχαήλ που είναι βαριά άρρωστος από τα βασανιστήρια των Βουλγάρων. Εκεί παραμιλώντας από τον πυρετό αποκαλύπτει στον Κωνσταντίνο ότι αγαπά την Αλεξία. Η Αλεξία και ο Κωνσταντίνος όμως είναι κρυφά αρραβωνιασμένοι. Όταν αναρρώνει ο Μιχαήλ, ο Κωνσταντίνος γίνεται αντάρτης στα βουνά με το ψευδώνυμο Γίνος Βούγας θέλοντας να εκδικηθεί το θάνατο των γονιών του. Πιάνεται αιχμάλωτος από το Βούλγαρο Ιβάτζη, ο οποίος τον εκτελεί. Ο Μιχαήλ παίρνει εκδίκηση αλλά έχει χαθεί κάθε ελπίδα πια γι’ αυτόν και την Αλεξία.

Δείτε ακόμα:

• Τον Καιρό του Βουλγαροκτόνου [Θεατρική διασκευή] ? >>

Με κινηματογραφική πλοκή, γρήγορη δράση και αδρούς χαρακτήρες η Πηνελόπη Δέλτα γράφει ένα συναρπαστικό βιβλίο για όλες τις ηλικίες που δεν χαρακτηρίστηκε τυχαία κλασικό. Η ατμοσφαιρική αναπαράσταση των μεσοβυζαντινών χρόνων, της πιο ένδοξης εποχής του Βυζαντίου, κερδίζει τον αναγνώστη καλώντας τον σε ένα ταξίδι μέσα στο χρόνο. Η βαθιά γνώση της εποχής εκ μέρους της συγγραφέως, που αλληλογραφούσε τακτικά με το Γάλλο βυζαντινολόγο Γκυστάβ Σλουμπερζέ γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, γίνεται το όχημα μέσω του οποίου ταξιδεύει ο αναγνώστης με την φαντασία του σε μία άκρως ηρωική εποχή. Τα όποια στοιχεία εθνικής προπαγάνδας θα πρέπει να ιδωθούν στα πλαίσια της εποχής που έζησε η συγγραφέας (Μεγάλη Ιδέα). Πρόκειται απλά για μία συναρπαστική χάρτινη κινηματογραφική ταινία!

Απόσπασμα από το βιβλίο:
«Ο Κωνσταντίνος γύρισε σαν αστραπή. Η φωνή αυτή τον έτσουξε σαν καμτσικιά.
– Ιβάτζη! ούρλιασε.
Τρελά ρίχθηκε πίσω, αψηφώντας τις λόγχες και τα σπαθιά, από παντού γυρισμένα πάνω του, και ανασηκωμένος στη σέλα όρμησε στον Ιβάτζη. Τα μάτια του πετούσαν φωτιές, το πρόσωπο του ήταν αλλαγμένο από το μίσος που αναστάτωνε την ψυχή του.
– Κακούργε! Σε ξαναβρίσκω στο τέλος! φώναξε σηκώνοντας το σπαθί του.
Μα ο Ιβάτζης ρίχθηκε κάτω από το άλογο, ξεφεύγοντας έτσι τη φοβερή σπαθιά που του κατέβαζε ο Κωνσταντίνος, και συνάμα με το δικό του όπλο άνοιξε το πλευρό του αλόγου του εχθρού του. Το ζώο γκρεμίστηκε σα να βούλιαζε στη γη, σέρνοντας μαζί τον Κωνσταντίνο. Και σαν κοράκια έπεσαν απάνω του οι Βούλγαροι.
– Ζωντανό! Ζωντανό τον θέλω! στρίγλισε ο Ιβάτζης. Άλλο θάνατο του φυλάγω! Δέσετε του τα χέρια… και τους αγκωνές… και τα πόδια!… Δέσετε τον στο δέντρο! Γρήγορα, το δήμιο! Φέρετε το δήμιο!
Σε μια στιγμή τον είχαν αρπάξει, τον έσυραν δεμένο χεροπόδαρα, κι εμπρός στα μάτια όλων των Αυτοκρατορικών τον έδεσαν σ’ έναν κορμό. Μάταια γύρευαν τα παλικάρια του και ο βουβός δούλος να φθάσουν κοντά του. Κόσκινα τα κορμιά τους έπεσαν γύρω. Απελπισμένα ρίχθηκαν πάλι οι Έλληνες στους Βουλγάρους, να σπάσουν τη γραμμή, ν’ αρπάξουν, να σώσουν τον Γίνο τους. Μα άλλοι και άλλοι κατάφθαναν, τους πλημμύριζαν, τους πλάκωναν, τους έσπρωχναν ολοένα παραπίσω, κατά την ολέθρια ρεματιά. Δεμένος στο δέντρο, κουρελιασμένος, σκεπασμένος αίματα, ο Κωνσταντίνος αλύγιστος και αδάμαστος εξακολουθούσε να βρίζει και να προκαλεί τον Ιβάτζη.
– Φονιά! Άπιστε, του φώναζε. Πολέμησε με, άνανδρε! Λύσε μου τα χέρια κι έλα σαν άντρας να μετρηθείς μαζί μου, αν τολμάς!
– Το δήμιο! απαντούσε αφρίζοντας ο Ιβάτζης. Το δήμιο, γρήγορα.
Και σαν τον είδε να έρχεται με τα σύνεργα του:
– Βάλε τα σίδερα στη φωτιά! φώναξε. Τα μάτια πρώτα θα του βγάλεις! Κατάσκοπος είσαι, ε; Τρέχα τώρα να πεις του βασιλιά σου τι βλέπεις…
Φωνές απ’ τον αντικρινό λόφο τον διέκοψαν ξαφνικά:
– Φύγετε! Φύγετε! Ο Αυτοκράτορας !…
Και συνάμα από πίσω από το λόφο, ένα μικρό σώμα Βυζαντινών πρόβαλε, και αμέσως πίσω του άλλοι και άλλοι ακολουθούσαν. Μεμιάς άλλαξε η όψη της μάχης. Η αταξία που ακολούθησε τότε δεν περιγράφεται. Από παντού η ίδια φωνή υψώθηκε, σπέρνοντας τον πανικό σε όλες τις γραμμές των Βουλγάρων:
– Φύγετε! Φύγετε!
Παρατώντας τον Διογένη και τους άντρες του, από κει που νόμιζαν βέβαιη τη νίκη, το έβαλαν στα πόδια, μαζί και ο δήμιος και οι βοηθοί του, φεύγοντας απ’ όλες τις μεριές. Μάταια γύρευε ο Βλαδισλάβ να συμμαζέψει και να σπρώξει πίσω στη μάχη τους ξετρελαμένους του άντρες.
– Τζαίζαρ! Τζαίζαρ! ξεφώνιζαν.
Και τυφλοί, κουφοί από τον τρόμο, σκορπίζουνταν σαν τα πουλιά. Από το δέντρο όπου τον είχαν δέσει, ο Κωνσταντίνος είδε το πρώτο βυζαντινό σώμα που έφθανε, αναγνώρισε εμπρός – εμπρός τον Μιχαήλ. Στο αγριεμένο αιματωμένο του πρόσωπο, ενθουσιασμός ακράτητος άναψε.
– Μιχαήλ! Μιχαήλ! ξεφώνισε. Πιάσετε την έξοδο της ρεματιάς, κλείσετε τους την υποχώρηση! Εδώ είναι η δύναμη τους όλη! Σπάσετε τους! Σπάσετε τους!
Ο Ιβάτζης, που με πείσμα γύρευε και αυτός να συγκρατήσει τους φυγάδες, άκουσε τη φωνή, γύρισε και είδε τον Μιχαήλ που με τους άντρες του έτρεχε σα δαιμονισμένος να σώσει το φίλο του.
– Στη ρεματιά! Τρέξετε στη ρεματιά! του φώναξε πάλι ο Κωνσταντίνος».

της Γραμμένης Πουρνή,
αρχαιολόγος-φιλόλογος

Κατηγορία: ΚΛΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ, ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΒΙΒΛΙΩΝ & ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Tags: ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΗ, ΒΙΒΛΙΟΠΡΟΤΑΣΗ, ΓΡΑΜΜΕΝΗ ΠΟΥΡΝΗ, ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΔΕΛΤΑ, ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΥ