ΛΑΘΟΣ, ΚΥΡΙΕ ΝΟΙΓΚΕΡ! (Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου) / Σκέψεις & Κριτική

Λάθος, κύριε Νόιγκερ!

Το «Λάθος, κύριε Νόιγκερ!» της Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου αποτελεί πλέον ένα από τα κλασικά βιβλία της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας. Ο 14χρονος Φίλιππος πηγαίνει για διακοπές σε ένα παραθαλάσσιο χωριό της Πελοποννήσου, κοντά στο Αίγιο. Τον συντροφεύουν οι παππούδες του και τα ετεροθαλή αδέλφια του, τα “γερμανάκια” από το δεύτερο γάμο του πατέρα του με μία Γερμανίδα. Ο Φίλιππος αισθάνεται κάπως ενοχλημένος από τα μικρά του αδελφάκια που του ζητούν συνεχώς να παίξει μαζί τους. Νιώθει συχνά τα νεύρα του να “χορεύουν” αλλά γενικά τα πηγαίνει καλά μαζί τους. Παράλληλα κάνει μαθήματα γερμανικών με έναν οικογενειακό φίλο, τον κ. Νόιγκερ, που είναι μισός Αυστριακός και μισός Έλληνας, αρχαιολόγος στο επάγγελμα και ενδιαφέρεται για το ιστορικό παρελθόν της περιοχής. Καμιά φορά τον παίρνει μαζί του στις εξορμήσεις του, ώσπου μία μέρα εξαφανίζεται μυστηριωδώς. Η επίσκεψη της συμμαθήτριάς του, Χριστίνας, με την οικογένειά της και οι πληροφορίες που έρχονται αναπάντεχα στην επιφάνεια από το πρόσφατο ιστορικό παρελθόν περιπλέκουν ακόμη περισσότερο τα πράγματα…
Η συγγραφέας αποτυπώνει με ευχέρεια και επιδεξιότητα την ψυχολογία του εφήβου που έρχεται αντιμέτωπος με τις αλλαγές που φέρνει στη ζωή του η εφηβεία στην πορεία προς την ενηλικίωση, έχοντας παράλληλα να αντιμετωπίσει ένα οικογενειακό μοντέλο που δεν ανταποκρίνεται στο παραδοσιακό πρότυπο. Αναλύονται οι σχέσεις με τους ενήλικους, τους συνομήλικους και τα μικρότερα αδέρφια, με τις εντάσεις και τις ευτυχισμένες τους στιγμές, που αποτελούν σταθερό μοτίβο όλων των ισχυρών ανθρώπινων δεσμών. Η πανταχού παρούσα ιστορία, που κάποτε χώριζε τους ανθρώπους, αποδεικνύεται όχι μία διαιωνιζόμενη τροχοπέδη για τις σχέσεις των λαών αλλά παράγοντας ενωτικός που ανοίγει δρόμους και μονοπάτια για μία συμφιλιωτική πορεία προς το μέλλον.
Το βιβλίο απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες, σε παιδιά από 12 ετών και πάνω, εφήβους και ενήλικες.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ:
… Δε βρέθηκε τίποτα, κανένα ίχνος για το δολοφόνο. Το μόνο που έχουν για βέβαιο τώρα οι ντόπιοι είναι ότι ο Καβαντής ανακατευόταν με αρχαιοκάπηλους… Τον είχαν και άλλοτε υποψιαστεί – έτσι μου είπαν οι φίλοι μου από το χωριό. Μου πέταξαν και κάτι υπονοούμενα για το δάσκαλό μου και για τις εκδρομές που πήγαινε με τον Καβαντή. Εγώ βέβαια δεν απάντησα. ΄Εκανα πως δεν πήρα είδηση τι εννοούσαν. Τι να πω; ΄Αδικο έχουν, δηλαδή, τα παιδιά να τον υποπτεύονται;
Τα είπα στον παππού όλ’ αυτά κι έγινε θηρίο. ΄Ηταν κιόλας αρκετά θυμωμένος μαζί μου από χτες, από τη στιγμή που του ανακοίνωσα πως δε θέλω να ξανακάνω γερμανικά. Πως δε μ’ αρέσει πια αυτή η γλώσσα και, δεν ξέρω, μπορεί να είναι μπλεγμένος άσχημα ο κύριος Νόιγκερ.
«Ντροπή σου να σκέφτεσαι τέτοια πράγματα για έναν άνθρωπο σαν τον κύριο Αλέξη!» μου είπε. «Καταλαβαίνω πως έχεις εκνευριστεί επειδή έφυγε χωρίς να σε πάρει μαζί του και χωρίς να ειδοποιήσει, αλλά να φτάνεις στο σημείο να τον κατηγορείς για τέτοιο αποτρόπαιο έγκλημα, είναι απαράδεκτο, εντελώς απαράδεκτο!»…
Ορίστε πού καταλήξαμε! ΄Οτι θα πρέπει να ντρέπομαι εγώ και όχι ο κύριος Νόιγκερ που συμπεριφέρθηκε μ’ αυτό τον απαίσιο τρόπο. Να ντρέπομαι, γιατί μου περνάνε υποψίες από το μυαλό. Δηλαδή, απίθανο είναι να μάλωσαν με τον Καβαντή στο βουνό για κάποια αιτία; Το έλεγα εγώ πως αυτός ο άνθρωπος δε μου αρέσει καθόλου. Μπορεί να του ζήτησε τίποτα, να του έκανε κανέναν εκβιασμό, να ήρθαν στα χέρια και να … να σκοτώθηκε, τέλος πάντων, ο Καβαντής, έστω από λάθος.
Θα μου πεις, θα τον άφηνε ο δάσκαλός μου ποτέ πεθαμένο στο Λομποζίνο και θα ’φευγε; Θα εξαφανιζόταν; Δεν ξέρω. Μια εβδομάδα νωρίτερα, τέτοιο πράγμα δε θα χωρούσε καν στο μυαλό μου. Τώρα τα έχω χαμένα. Μήπως το είχα ποτέ φανταστεί ότι άνθρωποι πολιτισμένοι θα μπορούσαν να κάνουν τέτοια εγκλήματα σαν εκείνα που διάβασα στα βιβλία για τα Καλάβρυτα; Πώς θα μπορούσαν ποτέ να σκοτώσουν χίλιους τόσους αθώους; Να προσπαθήσουν να κάψουν παιδιά και γυναίκες μέσα σ’ ένα σχολείο; Κι ως την προηγούμενη μέρα ν’ απαγγέλλουν ΄Ομηρο και Θουκυδίδη; Δεν μπορώ να είμαι σίγουρος πια για τίποτα και για κανέναν…

της Γραμμένης Πουρνή,
αρχαιολόγος-φιλόλογος

Κατηγορία: ΚΛΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ, ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΒΙΒΛΙΩΝ & ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Tags: ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΗ, ΒΙΒΛΙΟΠΡΟΤΑΣΗ, ΓΡΑΜΜΕΝΗ ΠΟΥΡΝΗ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ, ΛΑΘΟΣ ΚΥΡΙΕ ΝΟΙΓΚΕΡ, ΛΟΤΗ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ