Σύλβια Οκαλιόβα: «Η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται βήμα-βήμα μαζί με την ανθρώπινη γνώση» / Συνέντευξη

Συνέντευξη στον Γιώργο Κόκκινο
4/11/2018

 

Φιλοξενούμενη σήμερα είναι η συγγραφέας Σύλβια Οκαλιόβα.

Η Σύλβια Οκαλιόβα γεννήθηκε στην Μπρατισλάβα Σλοβακίας, πρώην Τσεχοσλοβακία όπου σπούδασε δημοσιογραφία. Στην Ελλάδα ήρθε το 1986 και εργάστηκε περιστασιακά σε πολλές και διάφορες εργασίες. Στην Ελλάδα εκδόθηκαν τα βιβλία της: Ο καινούργιος άνθρωπος είναι βαθιά ερωτευμένος (Δελφίνι), Περιπέτειες στο φανταστικό κάστρο (Ελληνικά γράμματα), Ζάπινγκ σε ιδέες του μέλλοντος (ΚΨΜ), Την πρώτη φορά (Σύγχρονοι ορίζοντες), Αγκαλιά με τον Ήλιο – πρέπει και θέλω (Οσελότος) και Κόκκινο κοκτέιλ από τις εκδόσεις Hlios. Στη Σλοβακία εκδόθηκαν τρία βιβλία της.

 

― Αγαπητή Σύλβια, εμείς γνωριστήκαμε εδώ και πολλά χρόνια στο ίντερνετ ως διαδικτυακοί bloggers, όπου ανταλλάσσαμε με κείμενα και σχολιασμούς, σκέψεις περί πολιτικής, λογοτεχνίας και άλλων καυστικών κοινωνικών θεμάτων της επικαιρότητας. Πιστεύεις ότι το blogging ζει σήμερα; Υφίσταται και συντηρείται από παλιούς και νέους bloggers ή ότι έχει πεθάνει σαν ιδέα;

Δύσκολα θα σου πω, έχω φύγει από την μπλογόσφαιρα από το 2009, ουσιαστικά από τότε που μαγεύτηκα από τις άπειρες δυνατότητες του φέϊσμπουκ που τότε μόνο τις διαισθανόμουνα. Η διάδραση στην μπλογόσφαιρα είναι χειροκίνητη, γράφεις ότι σου κατεβαίνει και βλέπεις τους φίλους σου. Η μπλογόσφαιρα είναι σαν πριόνι, ενώ το φέϊσμπουκ είναι αλυσοπρίονο, ή ακόμα καλύτερα: η μπλογόσφαιρα είναι μία απλή αριθμομηχανή ενώ το φέϊσμπουκ εξελίσσεται και αναπτύσσεται όλο και περισσότερο ως μία πραγματική διάνοια με τους αλγόριθμους του. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι εδώ, απλά χρειάζεται κανείς να περάσει από περισσότερα level για να την φτάσει, χρειάζεται να σκεφτεί σε νέα ποιότητα, σε νέα επίπεδα και να αισθανθεί συγχρόνως. Και αυτό γίνεται σιγά σιγά. Βέβαια η μπλογόσφαιρα παίζει εδώ έναν καινούργιο ρόλο, πολύ σημαντικό γιατί ένα μέρος του φέϊσμπουκ είναι συνδεμένο με αλγοριθμικό κατέβασμα άρθρων από διάφορα blog, με πολιτικά αλλά και ψυχολογικά θέματα, σχετικά με το τι σε ενδιαφέρει, αλλά ποιον δεν ενδιαφέρει πλέον η πολιτική στις σημερινές μέρες; Βέβαια υπάρχει πολύ κρέας και κόκκαλα και πετσί, και τρίχες… Θα σου έλεγα, αν δεν το έχεις προσέξει κι εσύ, ένα πολύ σημαντικό blog είναι «Η Σφήκα» του Χρίστου Σιούλα αλλά υπάρχουν δεκάδες άλλοι δημοσιογράφοι που εργάζονται καθημερινά. Εμένα προσωπικά μου αρέσουν πιο πολύ τα μπλογκ με τα θέματα για το πώς διαμορφώνουμε και μεταβάλλουμε τον εσωτερικό μας κόσμο. Υπάρχουν πολλά θέματα για τα οποία δεν είχα ιδέα πριν αλλά και άλλα, για τις σχέσεις για παράδειγμα, σχέσεις τις οποίες ο καθένας ζει στο πετσί του. Τα συγκεκριμένα μπλογκ με φωτίζουν κυριολεκτικά. Και καθημερινά φυτρώνουν νέα μπλογκ σαν τα μανιτάρια, σαν τα άπειρα αστέρια που ο καθένας ανακαλύπτει για το εαυτό του.

 

«…Η τεχνητή νοημοσύνη είναι εδώ, απλά χρειάζεται
κανείς να περάσει από περισσότερα level για να την φτάσει...»

 

― Θεωρείς πως όταν βρεθεί ή παρουσιαστεί κάτι άλλο “πρωτοποριακό” και πολύ σύγχρονο, κυρίως για τα Ελληνικά δεδομένα και τους Έλληνες χρήστες και οπωσδήποτε θα συγκεντρώσει μέλη που θα συνεχίσουν να καταθέτουν απόψεις, σκέψεις, ποιήματα, κείμενα, τότε θα έχουμε περάσει σε μια άλλη μετά-Facebook εποχή, ή θα επιστρέψουμε εκεί που τελικά αρχίσαμε να υπάρχουμε, ορισμένοι πίσω από την ανωνυμία του διαδικτύου;

Η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται βήμα-βήμα μαζί με την ανθρώπινη γνώση, με ιλιγγιώδη ταχύτητα, προς χάριν της. Βέβαια, θα φτάσουμε κάποια στιγμή στο επίπεδο των άμεσων δημοκρατιών, δύσκολα να συλλάβουμε ακόμα σήμερα όλο το εύρος των αλλαγών που μέλλουν να γίνουν. Θα αναπτυχθεί ασύλληπτα και η δημιουργικότητα μας καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα ανακαλύπτουν το εξελισσόμενο φέϊσμπουκ για να κάνουν τέχνη, ζωγραφική, ποίηση, μουσική, επιστήμη, φιλμ, ό,τι τραβάει η ψυχή του καθενός, δηλαδή να δημιουργεί όμορφα πράγματα. Ή να μαθαίνουν ξένες γλώσσες με δημιουργικό τρόπο, επικοινωνώντας. Ο καθένας θα μπορέσει να επηρεάζει με τις ιδέες του όλο και πιο πολύ κόσμο, να κερδίζει τους συνανθρώπους του για τις ηθικές αξίες, για την αγάπη, τη φιλία. Με αυτό τον τρόπο, σιγά σιγά, αλλά όλο και πιο γρήγορα, θα επικρατήσει σε όλο τον κόσμο η ειρήνη, η ανεξάντλητη αγάπη… και η χαρά, η ευτυχία. Αυτό σημαίνει αυτοπραγμάτωση. Βέβαια υπάρχουν και πρακτικά θέματα, όπως ας πούμε η μαγειρική. Η δυνατότητες της «μεταφεϊσμπουκικής» εποχής είναι άπειρες. Θα σου έρχεται στο πιάτο ακριβώς η συνταγή που ψάχνεις, την στιγμή που θέλεις, το δικό σου θέμα που μόλις σκέφτηκες, η ιδέα, το συναίσθημα… στην καρδιά σου, όλα θα γίνονται χωρίς κόπο, χαρούμενα. Η «μεταφεϊσμπουκική» εποχή είναι η εποχή της τηλεπάθειας που ήδη ετοιμάζεται. Η νέα προχωρημένη φάση θα είναι επίσης ότι θα κάνουμε φίλους σε όλο τον κόσμο, ο καθένας σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα του, δεκάδες, εκατοντάδες, χιλιάδες… όσους χωράει η ψυχή μας. Να μην ξεχάσω να πω ότι το φέϊσμπουκ είναι και ψυχοθεραπευτής, κι έχει τη δύναμη να διαμορφώνει όχι μόνο διάφορες ομάδες ενδιαφερόντων, αλλά και πολιτικές συμμαχίες οι οποίες θα αλλάξουν την Ελλάδα από το πάτωμα ως την οροφή.

 

«…Η «μεταφεϊσμπουκική» εποχή είναι
η εποχή της τηλεπάθειας που ήδη ετοιμάζεται...»

 

― Έχεις ασχοληθεί με μεταφράσεις έργων από τα Σλοβάκικα στα Ελληνικά, καθώς και με την παιδική και νεανική λογοτεχνία. Μάλιστα, βιβλία σου μεταφράστηκαν και κυκλοφόρησαν από τα Ελληνικά στα Σλοβάκικα, στη Σλοβακία. Μίλησέ μας γι΄αυτή την ιστορία και ποια είναι αυτά τα βιβλία που αφορούν παιδική ή εφηβική λογοτεχνία, καθώς και για τις αντίστοιχες μεταφράσεις που έγιναν.

Στη Σλοβακία βγήκε το βιβλίο μου για έφηβα κορίτσια «Την πρώτη φορά» που βγήκε και στην Ελλάδα, καθώς και το βιβλίο για μικρά παιδιά «Η Ανθούλα θελούλα και ο Αδάμ παντογνώστης» το οποίο έχω έτοιμο και στα ελληνικά. Πρόκειται για χιουμοριστικές ιστοριούλες πλεγμένες σε ένα σύνολο, που αφορά το παιδικό Πρέπει και Θέλω. Ήθελα να βγαίνουν τα βιβλία και στη Σλοβακία και να δομήσω σιγά σιγά με αυτά το δικό μου εκδοτικό οίκο, τον Hlios.

 

 

― Στη Σλοβακία είναι πιο εύκολο να βγάλεις βιβλίο, και γιατί; Τι γίνεται εκεί με τη διανομή, τα αντίτυπα που τυπώνονται, την αξιολόγηση στα βιβλία προς έκδοση που πιθανόν υπάρχει, καθώς και με τα πνευματικά δικαιώματα και την αμοιβή των συγγραφέων;

Είναι πιο εύκολη η διανομή, δεν υπάρχει το μονοπώλιο των μεγαλοεκδοτών όπως στην Ελλάδα. Βρίσκεις διανομέα, του πληρώνεις τα 55 τις εκατό κέρδος και εκείνος φροντίζει να πάνε τα βιβλία σε όλα τα βιβλιοπωλεία. Βέβαια βρίσκεις και τυπογραφείο, μαθαίνεις τα κόλπα, ποιο χαρτί είναι το πιο φθηνό χωρίς να χάνει στην ποιότητα και διάφορα άλλα, υπάρχουν όλα στο Google… Προηγουμένως έχεις κάνει και το εξώφυλλο και έχεις να στήσεις γραφιστικά και το βιβλίο. Εγώ έχω την τύχη να ξέρω να κάνω κολάζ για τα εξώφυλλα και η κόρη μου ξέρει το In design και μου τα έφτιαξε χωρίς να χρειάζεται να πληρώνω κάποιο ατελιέ. Σκοπεύω να τα μάθω και η ίδια, δεν είναι δύσκολο. Γιατί θέλω τα βιβλία μου να είναι ακριβώς όπως τα φαντάζομαι.

 

«…Στη Σλοβακία δεν υπάρχει το
μονοπώλιο των μεγαλοεκδοτών όπως στην Ελλάδα...»

 

― Κυκλοφόρησε πρόσφατα ένα ακόμα βιβλίο σου, το «Κόκκινο κοκτέιλ» από τις εκδόσεις Hlios και γνωρίζω πως έχεις στα σκαριά ένα ακόμα που πρόκειται κάποια στιγμή να κυκλοφορήσει. Μίλησέ μας γι΄αυτά τα δύο. Με τι πραγματεύεται το «Κοκτέιλ» και με τί το επόμενο που ετοιμάζεις;

Το Κόκκινο κοκτέιλ το έγραψα παλιότερα και πραγματεύεται πολλά πράγματα. Προέβλεψα μάλιστα και την νέα ηλεκτρονική εποχή, το φέϊσμπουκ που τότε ακόμα δεν υπήρχε. Ο ήρωας, Έλληνας άνεργος εργάτης ψάχνει δουλειές του ποδαριού και η Σλοβάκα δημοσιογράφος-μεταφράστρια με την οποία αλληλογραφούν του διηγείται για τον έρωτα της για τον οποίο τρελάθηκε – έναν Σλοβάκο πολιτικό. Γράφω και για τα γεγονότα του 1989, τη «Βελούδινη επανάσταση» και γενικά για τη ζωή στη σοσιαλιστική Τσεχοσλοβακία. Η αρχή του βιβλίου βασίζεται στα μνημονεύματα του παππού μου που ήταν ο πρώτος υπουργός εσωτερικών για τη Σλοβακία στην πρώτη κομμουνιστική κυβέρνηση. Το επόμενο μου βιβλίο θα είναι το «Η δημιουργικότητα της κοινωνίας» που είναι ένα τρυφερό πρωτότυπο μυθιστόρημα, περισσότερα δεν θα πω τώρα, μόνο το ότι βγαίνει συμπέρασμα ότι το βασικό εισόδημα είναι πια αναπόφευκτο στην Ελλάδα.

 

 

― Σε τι ποσοστό τα βιβλία σου γίναν πραγματικότητα ως αυτοέκδοση και πόσα από αυτά με τη συνεργασία, την αξιολόγηση και τη συμβολή εκδοτικού οίκου; Πιστεύεις ότι η λογοτεχνία στη χώρα μας λειτουργεί, κάπως, σαν εμπόριο βιβλίων ή όχι; Όποιος συμβαίνει να έχει την οικονομική δυνατότητα, μπορεί και να εκδώσει το βιβλίο του άμεσα (ανεξάρτητα με το τι γράφει μέσα) και πώς;

Αυτοέκδοση θεωρείται το «Κόκκινο κοκτέιλ». Τα άλλα ήταν από εκδοτικό οίκο. Κάτι που δεν θέλω να ξανακάνω γιατί σου υπογράφουν συμβόλαιο για δέκα χρόνια. Μετά από το πρώτο χρόνο που σε πληρώνουν εξαφανίζουν το βιβλίο από τα μαγαζιά, και εσύ δεν μπορείς πια να το κάνεις τίποτα, ούτε να το εκδόσεις ως e-book. Δεν είναι πια δικό σου.

 

«…οι εκδότες μετά από το πρώτο χρόνο που
σε πληρώνουν εξαφανίζουν το βιβλίο από τα μαγαζιά.....»

 

― Αν έχεις γράψει ένα μυθιστόρημα ή ένα παιδικό-εφηβικό βιβλίο – που εκεί συνήθως οι πωλήσεις, νομίζω συμβαίνει να είναι μεγαλύτερες – τα πράγματα διαφοροποιούνται από θέμα κόστους ή επαφής με τον εκδοτικό οίκο; Τα ποσά που ακούμε να ζητούνται για την έκδοση ενός βιβλίου αφορούν συνήθως την επιμέλεια της έκδοσης ή τον αριθμό των αντιτύπων του ή και τα δύο; Υφίσταται κάποιας μορφής αξιολόγηση;

Αξιολόγηση δεν υφίσταται. Πληρώνεις, έχεις βιβλίο. Καν’ το όμως μετά ό,τι θέλεις, πολύ δύσκολα θα το δεις στα βιβλιοπωλεία. Αν τα πας προσωπικά, θα σου πάρουν ένα αντίτυπο στην Πολιτεία και δύο στον Ιανό. Ο εκδότης ο οποίος πήρε λεφτά για τα πάντα σου δίνει τα αντίτυπα στο σπίτι σου και δεν ενδιαφέρεται πια. Εξαίρεση αποτελεί η «Πνοή» και ο «Οσελότος» που πηγαίνουν στις εκθέσεις βιβλίων. Με αυτό τον τρόπο έχω εκδώσει το «Αγκαλιά με τον ήλιο – πρέπει και θέλω» που ήταν ωραίο βιβλίο και πούλησα 700 αντίτυπα.

 

 

Από την παρουσίαση του βιβλίου μαζί με την Λουκία Ρικάκη και τον Νίκο Άγκο (2/11/2010). 

― Οι σύγχρονοι συγγραφείς-ποιητές-κειμενογράφοι συνεχώς αυξάνονται με έναν αλματώδη ρυθμό στις μέρες μας. Θεωρείς ότι λίγοι θα αντέξουν στο χρόνο και σίγουρα όσοι είχαν να μας πουν κάτι πρωτότυπο, ή που άγγιξαν αισθητά τον δικό μας συναισθηματικό κόσμο, ή θα επικρατήσουν όλοι τελικά; Τι πιστεύεις ότι θα μείνει;

Σίγουρα θα αντέξουν λίγοι στο χρόνο, εκτός αν τα βιβλία τους είναι στον παλμό της εποχής και αν έχουν να δώσουν ηθικά μηνύματα. Δεν είμαι εγώ η κατάλληλη να το κρίνω αυτό, αλλά ελπίζω εγώ να είμαι μέσα.

 

«…Σίγουρα θα αντέξουν λίγοι στο χρόνο, εκτός αν τα
βιβλία τους είναι στον παλμό της εποχής και αν έχουν να δώσουν ηθικά μηνύματα.....»

 

― Έτυχε να δοκιμάσεις να συγγράψεις στίχους πέρα από πεζά κείμενα, ώστε αυτά να περιέχονται ως στίχοι μέσα στα βιβλία σου, έτσι που να μπορεί να ταιριάζουν με την υπόθεση του έργου; Αν ναι, σε ποια βιβλία;

Ναι, στίχους, όχι πολλούς, έγραψα στο «Ζάπινγκ στις ιδέες του μέλλοντος» (Όταν επανεκδοθεί μπορεί να το ονομάσω «Η διαλεκτική του χάους»). Έτσι μου βγήκε να εκφράσω καλύτερα τις ιδέες που πετούσαν στο Υπερπέραν, και τα αλίευα στο υποσυνείδητο μου.

 

 

― Κλείνοντας αυτή τη συζήτηση, θα ήθελα ένα μικρό απόσπασμα από βιβλίο σου, που πιστεύεις ότι σήμερα σε αντιπροσωπεύει σαν συγγραφέα αλλά και σαν άνθρωπο. Σε ποιο βιβλίο σου θα το βρούμε;

Ο πρόλογος-ποίημα του καινούργιου μου βιβλίου που ετοιμάζεται: «Η δημιουργικότητα της κοινωνίας»
Η είδηση:

Το 80% των ανθρώπων δεν αγαπάνε τη δουλειά τους. Σήμερα όμως κανείς δεν χρειάζεται πια, τουλάχιστον στην Ευρώπη και την Αμερική, να δουλεύει ως δούλος, εξάρτημα των μηχανών, του γραφείου.
Οι μηχανές και οι υπολογιστές τα κάνουν όλα.
Μπορείς κι εσύ!
Να είσαι δημιουργικός και επιχειρηματικός.
Όλοι έχουμε πολλά ταλέντα.
Πολλά!
Και δικές μας πρωτότυπες ιδέες.
Οι ενήλικοι στραγγαλίζουν τις εν δυνάμει ικανότητες μας.
Και το λένε και παιδαγωγική.
Θεωρίες και πρακτικές θεσπισμένες το δέκατο όγδοο αιώνα.
Τότε η βιομηχανική παραγωγή μόλις είχε αρχίσει να αναπτύσσεται.
Οι εργάτες, χιλιάδες εργάτες, όλοι δούλοι.
Τώρα όλα άλλαξαν.
Οι εργάτες μας τελείωσαν.
Οι δουλειές δεν υπάρχουν.
Οι βαρετές.
Μα το σχολείο συνεχίζει να είναι βαρετό.
Θανάσιμα.
Κατάντια βλαβερή.
Αλλά…
Οι διεφθαρμένοι πολιτικοί μαζί με όλα τα παράσιτα
ακόμα προσποιούνται.
Απεγνωσμένα.
Προσποιούνται ότι μπορούν να κρατήσουν το παλαιό σύστημα ζωντανό.
Με νύχια και με δόντια.
Κανένα κράτος όμως…
Πες το αριστερό, πες το δεξιό.
Πες το σοσιαλιστικό, πες το φιλελεύθερο.
Πες το νέο, παλαιό, ότι διάολο θες.
Δεν μπορεί να «δημιουργήσει» θέσεις εργασίας.
Δημιουργεί μόνο ο άνθρωπος (και ο Θεός)
κάποιος που έχει φαντασία
τέλος πάντων.
Το κράτος;
Κόκκαλο στον εγκέφαλο.
Για όνομα του Θεού!
Οι ταλαίπωροι οι γραφειοκράτες!
Οι τυφλοί στο τρίτο μάτι, την κοιλιά τους και τις συντάξεις τους!
Το αφορολόγητο!
Ας γελάσω…
Θα μας κάνουν χαρούμενους;
Παράσιτα!
Η δημιουργία είναι χαρά.
Την θέση εργασίας του τη δημιουργεί ο καθένας για το εαυτό του.
Με φαντασία.
Και την παρέα του. Τους φίλους του, τους αγαπημένους.
Οικογένεια…
Ευτυχία.
Συνεργασία, αρμονία, teamwork… κέρδος για όλους.
Που;
Και όμως.
Όλοι μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένοι.
Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι είναι και οι πιο παραγωγικοί.
Γεμάτοι ενέργεια.
Δεν αγαπάς τη δουλεία σου; Άλλαξε την!
Τώρα!
Και αν δεν μπορείς με τίποτα πια να αγαπήσεις αυτό που κάνεις, χεσ΄ τα όλα
και σκάψε λάκκο.
Η επανάσταση της δημιουργικής αγάπης είναι πάντα όμορφη.
Καινούργια. Όπως ο έρωτας…

 

Οι φωτογραφίες είναι από το προσωπικό αρχείο του Γιώργου Κόκκινου

Κατηγορία: ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ - ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Tags: ΣΥΛΒΙΑ ΟΚΑΛΙΟΒΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΠΟΙΗΤΩΝ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ