Ονορέ ντε Μπαλζάκ: Βιογραφία, Έργα, Βιβλιογραφία

Ονορέ ντε Μπαλζάκ: Βιογραφία, Έργα, Βιβλιογραφία

Η πολυτάραχη και γεμάτη αντιφάσεις ζωή του Ονορέ ντε Μπαλζάκ (1799-1850) είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ιστορία των έργων του. Η προσφορά και πνευματική κληρονομιά του θεωρείται αξεπέραστη. Η λεπτομερειακή και ρεαλιστική καταγραφή των ηθών και των εθίμων πού κυριαρχούσαν στην παρισινή ζωή και στην επαρχία, καθώς και των δρωμένων στον πολιτικό χώρο είναι ή απτή απόδειξη τού μεγάλου έργου πού άφησε.

Είναι αλήθεια πώς ο Μπαλζάκ δεν έχει διαβαστεί πολύ στην Ελλάδα, ακόμη και από τους λάτρεις της ξένης κλασικής λογοτεχνίας. Η περιγραφική του μανία και οι χειμαρρώδεις παρεμβολές ίσως κουράζουν γιατί ο Μπαλζάκ δεν περιορίζεται στη πλοκή του έργου, αλλά ομοίως του Ντοστογιέφσκι και του Προύστ “καίγεται” να πάει κάπου αλλού…

Ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ γεννήθηκε στην πόλη Τούρ της δυτικής Γαλλίας. Τούς δικούς του δεν τούς γνώρισε σχεδόν ως τα 15 του χρόνια και πολύ αργότερα γράφει: «Μόλις γεννήθηκα μ’ έστειλαν να μ’ αναθρέψει ή οικογένεια κάποιου χωροφύλακα κι εκεί έμεινα ως τα τέσσερά μου χρόνια… Στα εξήμισι μ’ έστειλαν οικότροφο σ’ ένα κολέγιο, έμεινα εκεί ως τα δεκατέσσερα… Τη μητέρα μου μόλις πού την είδα δύο φορές. Όταν γύρισα σπίτι, μου έκανε τη ζωή τόσο δύσκολη, ώστε στα δεκαοχτώ μου άφησα το πατρικό σπίτι και πήγα να μείνω σε μια σοφίτα…».

 

Δείτε μετά:
– Ρητά & Αποφθέγματα του Ονορέ ντε Μπαλζάκ
– ΟΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ (διήγημα) του Ονορέ ντε Μπαλζάκ

 

Γράφει ο Πάτροκλος Χατζηαλεξάνδρου

Ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ ήταν ένας από τους πολυγραφότερους συγγραφείς όλων των εποχών. Πίστευε πως ήταν μεγαλοφυΐα, πως τα έργα του θα τον καθιέρωναν στον πνευματικό κόσμο όλης της Ευρώπης κι ότι η πένα θα του χάριζε μεγάλα πλούτη. Το τελευταίο ήτανε μεγάλη ψευδαίσθηση καθώς έζησε πνιγμένος στα χρέη και δούλευε όλο και περισσότερο για ν’ απαλλαγεί απ’ αυτά. Εργαζόταν τουλάχιστον 18-20 ώρες το 24ωρο, καταναλώνοντας τεράστιες ποσότητες καφέ για να διατηρεί διαύγεια και καπνίζοντας αρειμανίως. Δημιούργησε 2.504 ήρωες και κατέκτησε το κοινό της εποχής.

Ο υποτυπώδης σκελετός των έργων που παρέδιδε στο τυπογραφείο, γινόταν αριστούργημα μέσα απ’ αλλεπάλληλες τυπογραφικές διορθώσεις, σημαδεμένες από χάος προσθηκών, διαγραφών κι αλλαγών. Φόβος και τρόμος των τυπογράφων, μπορούσε να γράψει ολόκληρο βιβλίο σε 3-4 μέρες. Δεν ήταν ιδιαίτερα καλός μαθητής, αλλά καταβρόχθισε τη σχολική βιβλιοθήκη και τις όποιες γνώσεις του περί νομικής, τις απέκτησε εμπειρικά, σα βοηθός σε δικηγορικό γραφείο. Στα είκοσί του χρόνια έπεισε τον πατέρα του πως δε θα γινότανε τίποτα άλλο, παρά μόνο συγγραφέας.

Το 1816 λοιπόν ο 17χρονος Ονορέ εγκαταλείπει τη Νομική στη Σορβόννη για μια φτωχική σοφίτα χάριν της συγγραφικής τέχνης. Χαρακτηρίζεται η τεχνοτροπία του ως νατουραλιστική.

Στο Παρίσι, πόλη 2.000.000 κατοίκων, δοκιμασμένη απ’ αλλεπάλληλες πολιτικές και κοινωνικές ανακατατάξεις, η συγγραφή μπορούσε να προσφέρει χρήμα, δόξα, εξουσία. Στη γαλλική, πρώτη μεταξύ των γλωσσών, ενισχυμένη με το σφρίγος των νέων ιδεών του μετεπαναστατικού κόσμου, οι επιφυλλίδες είχαν απήχηση στο πλατύ κοινό, όπως σήμερα οι επιτυχημένες τηλεοπτικές σειρές. Χρειάστηκαν όμως αρκετά χρόνια ακατάβλητης προσπάθειας, γράφοντας μυθιστορήματα της σειράς χωρίς να τα υπογράφει καν ωσότου αγγίξει την επιτυχία. Στον σκληρό ανταγωνισμό, όπου όλα τα ρομαντικά θέματα είχαν αξιοποιηθεί, απέδωσε συστηματικά μιαν ολόκληρη κοινωνία, τους νόμους και τους αδυσώπητους μηχανισμούς της: χαρακτήρες από τον επιχειρηματικό, δημοσιογραφικό, καλλιτεχνικό κόσμο, άντρες και γυναίκες της αριστοκρατίας, παιδιά του δρόμου, παπάδες και γιατροί που εξομολογούν τις αμαρτίες του πνεύματος και της σάρκας, στη μεγαλούπολη ή στην επαρχία, διαπλέκονται μεταξύ τους σ’ άπειρους συνδυασμούς, αναλώνουν καθένας τη ζωή του στην ένταση των παθών. Ως τον αιφνίδιο θάνατό του στο αποκορύφωμα της δόξας, έγραψε συνολικά 91 μυθιστορήματα, 30 νουβέλες, 5 θεατρικά έργα: άμεσα, επίκαιρα, αποτελεσματικά, πείσανε τους αναγνώστες που πολλαπλασιάζανε τις πωλήσεις των εφημερίδων. Κι όλα τούτα σε χρονικό διάστημα 25 περίπου ετών.

Οι εξαντλητικές λεπτομέρειες απαιτούν όμως κι εξαντλητικό πρόγραμμα: Εξοπλισμένος με 20 ως και 50 φλιτζάνια καφέ και μπόλικα τσιγάρα, αφιερωνότανε καθημερινά 15 ώρες στη συγγραφή. Η μέρα ξεκινούσε στις 12 τα μεσάνυχτα, όταν ξυπνούσε, εφοδιαζόταν κι από τη 1 ως τις 8 ή κι αργότερα το πρωί έγραφε ακατάπαυστα. Τις υπόλοιπες ώρες διόρθωνε το ίδιο ασταμάτητα τα γραπτά του κι έτρωγε μεγάλες ποσότητες φαγητού. Πάντως πριν κοιμηθεί (στις 5 με 6 το απόγευμα) φρόντιζε να τρώει… ελαφριά, όσο ελαφριά μπορεί να ‘βλεπε με τη δική του σκοπιά τα γεύματά του, ο πολύς κύριος Μπαλζάκ.

Η εμμονή του με την τελειότητα τον οδηγούσε πολλές φορές στο να επεμβαίνει ακόμα και στο στάδιο της έκδοσης των βιβλίων του για ν’ αλλάζει κομμάτια που δεν τα έβρισκε πια αψεγάδιαστα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της εμμονής του αυτής, είναι η ιστορία La Grande Bretèche, παραμελημένη από τις ελληνικές εκδόσεις, που βρίσκεται στην πρώτη ενότητα της Ανθρώπινης Κωμωδίας, ανάμεσα στις ιστορίες Το Μήνυμα και Η Γρεναδιέρα. Εκδόθηκε πρώτη φορά το 1832 και πήρε την τελική του μορφή 13(!) χρόνια μετά, από 4 εκδόσεις κι αμέτρητες αλλαγές στη δομή της. Σ’ αυτό το έργο λοιπόν, ο γιατρός Μπιανσόν αφηγείται σ’ ένα κοσμικό σαλόνι ενώπιον καλεσμένων την πιο τρομερή ιστορία του ρεπερτορίου του, που λαμβάνει χώρα σ’ ένα παλιό, σκοτεινό σπίτι με πανύψηλες στέγες, εντελώς απομονωμένο, περίπου 100 βήματα από τη Βαντόμ, στις όχθες του Λίγηρα. Η Ανθρώπινη Κωμωδία, θεωρείται άξια εκπρόσωπος του λογοτεχνικού ρεαλισμού, βαθιά και με ζωντανά χρώματα, τοιχογραφία, που περιγράφει ανθρώπινους χαρακτήρες κι αδυναμίες που ξεπερνούν την εποχή του.

Λίγο τα ακραία του ωράρια, λίγο τα άπειρα φλιτζάνια καφέ που είχε καταναλώσει μέχρι τότε και τα τσιγάρα, πεθαίνει 5 μήνες μετά το γάμο του, στις 18 Αυγούστου του 1850. Λίγες ώρες πιο πριν τον είχε επισκεφθεί στο σπίτι του ο Βίκτωρ Ουγκώ, που έπειτα στη κηδεία του εκφώνησε έναν εγκωμιαστικό λόγο, ακριβώς όπως άρμοζε: «Σήμερα βρίσκονται εδώ άνθρωποι ντυμένοι στα μαύρα λόγω του θανάτου του ταλαντούχου ανθρώπου· ένα έθνος θρηνεί έναν ιδιοφυή άνδρα».

Γκυστάβ Φλωμπέρ, Μαρσέλ Προυστ, Χένρυ Τζέιμς κι Εμίλ Ζολά είναι λίγα ενδεικτικά ονόματα μεγάλων συγγραφέων που επηρεάστηκαν από τον μέγιστο Μπαλζάκ. Ποια είναι όμως η συμβουλή του, του δημιουργού πάνω από 2.500 ηρώων, που έπλασε μεγάλους συγγραφείς; Μάλλον η εξής: «…πιάσ’ την αφήγηση τσάκισε τη όπως σπας τα κόκαλα ενός κοτόπουλου και μετά άσ’ την εκεί, τσακισμένη, σπασμένη».

Φανατικοί, σήμερα ακόμη διαβάζουν και ξαναδιαβάζουν τα έργα του στο σύνολό τους, βυθίζονται στον πλασματικό του κόσμο αποκομίζοντας εμπειρία και πληροφορίες, μολονότι τα θέματά του κρίθηκαν συχνά παρατραβηγμένα, προσβλητικά για τα χρηστά ήθη: η απουσία του καλού φάνταζε περισσότερο ακόμη καθώς προέκυπτε άδηλα από τα γεγονότα. Για ένα διάστημα τα έργα του θεωρούνταν εμπορικά, ελαφριά κι υποδεέστερης σημασίας. Σήμερα έχει κατακτήσει τη θέση που ονειρευόταν στο πάνθεο της παγκόσμιας λογοτεχνίας. 

 

Η ιστορία της ζωής του Ονορέ ντε Μπαλζάκ χρονολογικά:

Το 1797, o Μπερνάρ-Φρανσουά Μπαλζάκ (πατέρας του Ονορέ, που το πραγματικό του όνομα ήταν Μπαλσά), μεγάλος γυναικάς και εκείνος, νυμφεύεται την Αν-Σαρλότ-Λωρ Σαλλαμπιέ. Εκείνος είναι 51 κι εκείνη μόλις 19 ετών. Στις 20 Μάη του 1799 γεννιέται στη Τουρ της Γαλλίας ο πρώτος γιος τους, ο Ονορέ. Την επόμενη χρονιά γεννιέται η αδελφή του Λωρ-Σοφί και 2 χρόνια μετά, το 1802, κι η Λωράνς, ενώ ο πατέρας τους Μπερνάρ θα διατελέσει διαχειριστής στο Γενικό Νοσοκομείο της Τουρ έως το 1814.

Το 1807, ο Ονορέ αρχίζει να φοιτά στο κολέγιο Βαντόμ. Το 1813 αφήνει για ένα χρόνο τη σχολή μένοντας σπίτι, να συνέλθει από τους πυρετούς και μιαν αδιαθεσία που ‘χε συμπτώματα κώματος και που πιθανόν οφειλόταν τόσο στο υπερβολικό διάβασμα, όσο και στην έλλειψη σωματικής άσκησης.

Το 1814 βρίσκεται στο οικοτροφείο Γκανσέρ, στο Παρίσι. Παρακολουθεί μαθήματα στο Κολέγιο Καρλομάγνος. Ο πατέρας Μπαλζάκ είχε διοριστεί διευθυντής επισιτισμού εκεί. Μετά από ένα σύντομο πέρασμα στο οικοτροφείο Λεπαίτρ, επιστρέφει το 1815 στο Γκανσέρ. Τον επόμενο χρόνο γράφεται στη Νομική κι εργάζεται στο γραφείο του δικηγόρου Γκιγιονέ Μερβίλ. Το 1819 εγκαταλείπει οριστικά τη νομική στρεφόμενος στη λογοτεχνία και τη συγγραφή, ετοιμάζοντας μάλιστα μια Πραγματεία Περί Αθανασίας Της Ψυχής. Φεύγει από το πατρικό σπίτι για να μείνει μόνος σε μια φτωχική σοφίτα και ν’ αφιερωθεί στη συγγραφή: φιλοσοφικά δοκίμια, μυθιστόρημα σε μορφή επιστολών, τραγωδία. Τίποτε δε δημοσιεύεται. Λίγο μετά συνθέτει μια 5πρακτη έμμετρη τραγωδία, τον Κρόμβελ. Αφοσιώνεται στο να διαβάζει ΝτεΚαρτ, Μαλμπράνς κι επηρεάζεται βαθύτατα από την υλιστική σκέψη του 18^ου αιώνα. Δάσκαλοί του, ο Χιουμ, ο Λοκ κι ο Κοντιγιάκ.

Την επόμενη χρονιά παντρεύεται η αδελφή του Λώρα κι ο Μπαλζάκ γράφει το Στενί ή Φιλοσοφικά Σφάλματα, που όμως μένει ατελείωτο. Το 1822 δημοσιεύει τη Κληρονόμο Του Μπιράγκ, με το ψευδώνυμο Λόρδος Χ’Ουν σε συνεργασία με τον Ωγκύστ Λεπουατεβέν. Με ίδιο συνεργάτη και ψευδώνυμο δημοσιεύει επίσης και τα: Ζαν-Λουί ή Η Έκθετη Κόρη, Κλοτίλδη Ντε Λουζινιάν ή Ο Ωραίος Εβραίος. Με το ψευδώνυμο Οράτιος Ντυ Σαιντ Ωμπέν, κυκλοφορεί την Εκατονταετία και το Ο Εφημέριος Των Αρδεννών το οποίο κατάσχεται σχεδόν αμέσως.

Το 1823 συνάπτει δεσμό με τη Δώρα Ντυ Μπερνί που είναι 2 χρόνια μεγαλύτερή του. Αρχίζει να δημοσιεύει με διάφορα ψευδώνυμα, μυθιστορήματα εμπορικά. Ο λογοτεχνικός του χείμαρρος αρχίζει να ρέει: μυθιστορήματα ξεχωριστά ή σε κύκλους, παραμύθια, άρθρα, θεατρικά έργα, αλληλογραφία, μυθιστορήματα σε συνέχειες, διάφορες συνεργασίες. Η μόνη ενέργεια που μπορεί να συγκριθεί με κείνη που αφιερώνει στη συγγραφή είναι κείνη που καταναλώνει στο ξόδεμα των χρημάτων του –κι η ενασχόληση με τις γυναίκες, το πάθος του. Οι τόμοι και τα χρέη συσσωρεύονται και μόνoν ο θάνατος θα τον βγάλει απ’ αυτό το φαύλο κύκλο.

Δημοσιεύει παράλληλα το Η Τελευταία Νεράιδα ή Το Νέο Θαυματουργό Λυχνάρι. Την επόμενη χρονιά, δημοσιεύει ανώνυμα το Περί Δικαίου Της Πρωτοτοκίας, Αντικειμενική Ιστορία Των Ιησουϊτών. Έπειτα συνδέεται με τη Δούκισσα Ντ’ Αμπραντέ, ενώ δημοσιεύει το Βαν Κλορ, στην αρχή ανώνυμα κι έπειτα με το γνώριμο ψευδώνυμο, Οράτιος Ντυ Σαιντ Ωμπέν. Το 1825 η σχέση του με τη Δούκισσα τον βάζει στους κοσμικούς κύκλους του Παρισιού. Χάνει όμως την αγαπημένη αδελφή του Λωρ, που ήτανε κι έμπιστή του.

Το 1826 ο Μπαλζάκ καταφέρνει να γίνει εκδότης αλλά 2 χρόνια μετά διαλύεται η εταιρεία χυτηρίου τυπογραφικών στοιχείων. Καταστρέφεται οικονομικά καταρρέοντας από τα χρέη, αλλά δεν πτοείται. Συνεχίζει να κάνει καλή ζωή συχνάζοντας σε κοσμικά και φιλολογικά σαλόνια και το Μάρτη του 1830 δηλώνει ότι κατάγεται από τους Μπαλζάκ της Αντράγκ και προσθέτει στο όνομά του το «de». Δημοσιεύει για πρώτη φορά με τ’ όνομά του, το μυθιστόρημα Ο Τελευταίος Αντάρτης ή Η Βρετάνη το 1800. Στις 19 Ιουνίου του ίδιου έτους πεθαίνει ο πατέρας του και λίγο αργότερα εκδίδει τη Φυσιολογία Του Γάμου.

Ξεκινά να αρθρογραφεί σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά και να δημοσιεύει παράλληλα και διηγήματα κι ανάμεσά τους το Γκομπσέκ, που αργότερα θα τα συγκεντρώσει σ’ ένα τόμο με τίτλο: Σκηνές Της Ιδιωτικής Ζωής Του Κυρίου Μπαλζάκ. Ταξιδεύει με τη κα Ντυ Μπερνί στη περιοχή του ποταμού Λουάρ αλλά η σχέση δεν κρατά πολύ, γιατί έπειτα συνδέεται με την Ολυμπία Πελισιέ, αργότερα κα Ροσίνι.

Το 1831 κυλά με κοσμική ζωή, ταξίδια στο Σασέ και στην Ανγκουλέμ. Το Μαγικό Δέρμα θα επανεκδοθεί μαζί με άλλα διηγήματα στον τόμο Μυθιστορήματα & Διηγήματα Φιλοσοφικά κι αργότερα παραδίδει Το Άγνωστο Αριστούργημα.

Την επόμενη χρονιά 1832 στις 28 Φλεβάρη, δέχεται επιστολή της Εύας Χάνσκα (με το ψευδώνυμο «Ξένη») κι αρχίζει η φλογερή αλληλογραφία. Αν κι άστατος με τις γυναίκες, αυτή την αγάπησε πραγματικά, τουλάχιστον έτσι δείχνουνε τα γεγονότα. Συντάσσεται με το κόμμα των νομιμοφρόνων. Φλερτάρει την κυρία ντε Καστρί, που δεν ενδίδει. Πολλές δημοσιεύσεις σε περιοδικά. Τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς, στον καιρό των ταραχών, πηγαίνει στο Σασέ. Δημοσιεύει τη Βιογραφική Σημείωση Για Τον Λουί Λαμπέρ. Την επόμενη χρονιά συνδέεται με τη Μαρία ντυ Φρεναί. Συναναστρέφεται με βαρονέσσες και μαρκησίες (Φιτζ-Τζέιμς, Ρότσιλντ).

26 Γενάρη 1834 στη Γενεύη, η «αξέχαστη μέρα». Συναντιέται πρώτη φορά με την κυρία Χάνσκα στο Νεσατέλ που γίνεται ερωμένη του. Παράλληλα παραδίδει το Επαρχιακός Γιατρός. Υπογράφει συμβόλαιο για να παραδώσει τις Μελέτες Ηθών Του 19^ου Αιώνα, σε 3 τόμους: Σκηνές Της Ιδιωτικής Ζωής, Σκηνές Της Επαρχιακής Ζωής (όπου υπάρχει μέσα κι η Ευγενία Γκραντέ) και τέλος, Σκηνές Της Παρισινής Ζωής. Παρ’ όλ’ αυτά, θα αναγκαστεί να τα παρατήσει, καθώς αντί να βελτιώνονται τα οικονομικά του, είναι ακόμα πιο χρεωμένος.

Στις 4 Ιουνίου 1834, γεννιέται η Μαρία ντυ Φρεναί, πιθανόν κόρη του Μπαλζάκ.

To 1835 γράφει τις Φιλοσοφικές Μελέτες, με πρόλογο του Φελίξ Νταβέν, επίσης την ίδια χρονιά παραδίδει τα: Ο Μπαρμπα-Γκοριό, Το Κορίτσι Με Τα Χρυσά Μάτια, Η Συμφιλίωση Του Μέλμοθ και Το Συμβόλαιο Γάμου. Συνδέεται με τη Σάρα Λοβέλ, κόμισσα Γκουιντομπόνι-Βισκόντι. Ταξίδι στη Βιέννη για να συναντήσει την κυρία Χάνσκα. Επισκέπτεται το πεδίο μάχης του Βάγκραμ.

Το 1836 παραδίδονται τα: Το Κρίνο Στην Κοιλάδα κι Η Απαγόρευση. Γέννηση, στις 29 Μαΐου του ίδιου έτους, του Λιονέλ-Ρισάρ Γκουιντομπόνι-Βισκόντι, πιθανόν γιου του Μπαλζάκ. Ταξιδεύει στην Ιταλία. Αρχίζει να δημοσιεύει τα Άπαντα του Οράτιου ντε Σαιντ-Ωμπέν.

Το 1837 ο ζωγράφος Λουί Μπουλανζέ φιλοτεχνεί το πορτραίτο του Μπαλζάκ με ράσο μοναχού και το παρουσιάζει στο Σαλόν του Παρισιού την 1^η Μάρτη. Ταξίδι στην Ιταλία κι επιστροφή μέσω Ελβετίας (Φλεβάρης – Μάης) για την επίσκεψη στη κυρία Χάνσκα. Δημοσίευση των: Γεροντοκόρη, Καίσαρας Μπιροττώ και το Δυο Ποιητές (το Α’ μέρος από τα Χαμένα Όνειρα). Στις 16 Σεπτέμβρη αγοράζει την οικία Ζαρντί, αγρόκτημα στη περιοχή των Σεβρών που, λόγω χρεών, θ’ αναγκαστεί να πουλήσει το 1845.

Το 1838 διαμένει στο Ισουντέν (στο σπίτι της φίλης του Ζύλμα Καρρώ) και στο Νουάν (στο σπίτι της Γεωργίας Σάνδη). Ταξίδεύει στη Σαρδηνία και την Ιταλία. Πεθαίνει η δούκισσα ντ’ Αμπραντές, υποστηρίκτρια και χορηγός του. Δημοσιεύει παράλληλα τα: Η Ανώτερη Γυναίκα (Οι Υπάλληλοι), Ο Οίκος Νυσενγκέν και Η Τορπίλλη. Την επόμενη χρονιά κάνει αποτυχημένες απόπειρες στο χρηματιστήριο χωρίς να μπορέσει να βελτιώσει στο ελάχιστο την οικονομική κατάστασή του.

Το 1839 ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ παραδίδει τα εξής: Συλλογή Αρχαιοτήτων, (το Β’ μέρος από τα Χαμένα Όνειρα), Μια Κόρη Της Εύας, Μασιμίλλα Ντόνι και Βεατρίκη. Τις 16 Αυγούστου εκλέγεται πρόεδρος στην Εταιρεία Λογοτεχνών. Δημοσιεύεται το Μοναστήρι Της Πάρμα του Γάλλου συγγραφέα Σταντάλ, στο οποίο ο Μπαλζάκ θα αφιερώσει εκτενέστατο άρθρο.

Την επόμενη χρονιά συνδέεται με την Ελένη ντε Βαλέτ. Η πρώτη παράσταση του Βωτρέν, απαγορεύεται αμέσως, γιατί ο Φεντερίκ Λεμαίτρ, που υποδυόταν το Μεξικανό στρατηγό, έμοιαζε με τον Λουδοβίκο Φίλιππο. Στις 25 Σεπτέμβρη 1840 δημοσιεύονται στην Παρισινή Επιθεώρηση οι Μελέτες Για Τον Κύριο Μπέυλ και Η Ιστορία Των Δεκατριών, στη προσπάθειά του να τη ξαναζωντανέψει, μα τελικά η αποτυχία είναι ολοκληρωτική. Αναγκάζεται να κρυφτεί στο Πασί για να ξεφύγει από τους πιστωτές του.

Το 1841, υπογράφει το συμβόλαιο με τους Φυρν, Έτζελ, Πωλέν και Ντυμποσέ για την έκδοση της Ανθρώπινης Κωμωδίας. Παραδίδει τα: Ο Εφημέριος Του Χωριού, Φυσιολογία Του Υπαλλήλου και Φυσιολογία Του Παρισινού Και Του Επαρχιώτη Εισοδηματία. Εν τω μεταξύ η κατάσταση της υγείας του δυσχεραίνει πολύ. Υποφέρει από το στομάχι κι αισθάνεται πόνους στην καρδιά, που θα επιδεινώνονται συνεχώς από δω και πέρα. Ταξίδι στην Τουραίν και τη Βρετάνη. Στις 3 Ιουνίου, εκλέγεται ο Βίκτωρ Ουγκώ ακαδημαϊκός. Τον Νοέμβρη, πεθαίνει ο σύζυγος της κυρίας Χάνσκα, Βενσεσλάς Χάνσκι, που όμως ο Μπαλζάκ θα το μάθει το επόμενο έτος.

Το 1842 γράφει τον πρόλογο της Ανθρώπινης Κωμωδίας και δημοσιεύει τα: Αναμνήσεις Δυο Νεονύμφων Γυναικών, Ούρσουλα Μιρουέ και Οι Κληρονόμοι. Απ’ όταν μαθαίνει το θάνατο του Χάνσκι, βάζει στόχο του να παντρευτεί την κυρία Χάνσκα και την επόμενη χρονιά την επισκέπτεται στην Πετρούπολη, για να τη συναντήσει, την οποία είχε να δει από το 1835. Γυρίζει στο Παρίσι άρρωστος, ωστόσο παραδίδει τα: Μια Σκοτεινή Υπόθεση, Η Μούσα Της Επαρχίας και Μονογραφία Του Γαλλικού Τύπου.

Το 1844, δημοσιεύει το Γ΄ μέρος από τα Χαμένα Όνειρα, Το Ντεμπούτο Στη Ζωή, Πόσο Στοιχίζει Ο Έρωτας Στους Γέρους (που θα αποτελέσουν το Β’ μέρος του Αθλιότητες & Μεγαλεία Των Εταιρών, στη μεταθανάτια έκδοση του 1855), Ονορίν και Μοντέστ Μινιόν. Τον Ιούλιο θα συντάξει τον κατάλογο των διηγημάτων και μυθιστορημάτων που θα αποτελέσουν την Ανθρώπινη Κωμωδία: 125 βιβλία, που τα 40 δεν έχουν γραφτεί μέχρι εκείνη τη στιγμή.

Το 1845 ο γλύπτης Πιερ-Ζαν Νταβίντ ντ’ Ανζέ παραδίδει την προτομή του Ονορέ ντε Μπαλζάκ. Ο Ονορέ πραγματοποιεί ταξίδια πολλά με την κυρία Χάνσκα (Μάης – Αύγουστος) στη Δρέσδη, στο Παλατινάτο και το Στρασβούργο, έπειτα στην Ορλεάνη, την Μπουρζ και το Ρήνο. Άλλο ταξίδι με την κυρία Χάνσκα τον Οκτώβρη, στον ποταμό Σων και το Ροδανό, τη Μασσαλία και τη Νεάπολη. Η κυρία Χάνσκα μένει έγκυος κι αποβάλλει..

Επιστροφή από το Λιβόρνο και την Πίζα. Δημοσιεύει το Γ’ μέρος της Βεατρίκης. Το Δεκέμβρη, στο μέγαρο Πιμοντάν, μαζί με το λογοτέχνη Θεόφιλο Γκωτιέ, δοκιμάζει, ίσως, χασίς.

Την επόμενη χρονιά ταξιδεύει στη Ρώμη για να συναντήσει την κυρία Χάνσκα. Γίνεται δεκτός σε ακρόαση από τον πάπα. Την 1^η Δεκεμβρη η κυρία Χάνσκα γεννά ένα νεκρό παιδί κι αρνείται να τον συναντήσει. Δημοσιεύει την Ανάποδη Όψη Της Ιστορίας και τις 3 μονογραφίες: Ο Μπακάλης, Ο Συμβολαιογράφος και Η Επαρχιώτισσα.

To 1847 χωρίζει με τη Λουίζα Μπρυνιό, τη λεγόμενη Λουίζα ντε Μπρυνιόλ, καμαριέρα κι ερωμένη του από το 1840. Εκείνη φεύγοντας, κλέβει τις επιστολές της Ξένης. Το Φλεβάρη συναντιέται με την κυρία Χάνσκα στο Παρίσι και τη συνοδεύει στη Γερμανία. Επιστροφή στο Παρίσι και Σεπτέμβρη αναχώρηση για την Ουκρανία μαζί της και μείνει εκεί ως το Φλεβάρη του 1848. Στις 22 Ιουνίου συντάσσει τη διαθήκη του. Δημοσιεύει την Τελευταία Ενσάρκωση Του Βωτρέν, και το Δ’ μέρος του Αθλιότητες & Μεγαλεία Των Εταιρών.

Τον Ιούνιο του 1848 επιστρέφει στην Τουραίν. Ελπίζοντας να τον σώσει το θέατρο, ανεβάζει τη Μητριά και γράφει το Μερκαντέ. Στις 29 Φλεβάρη 1849, γράφει στον Λαμαρτίνο, να του συστήσει το γαμπρό του, που «…καταδιώκεται για τις δημοκρατικές του ιδέες από την Παλινόρθωση και την τελευταία κυβέρνηση». Βάζει υποψηφιότητα για τις βουλευτικές εκλογές. Γράφει στον «Πολίτη πρόεδρο της Λέσχης για την παγκόσμια αδελφωσύνη». Τον Ιούνιο επισκέπτεται το Σασέ. Στις 15 Σεπτέμβρη είναι υποψήφιος στην Ακαδημία, στη θέση του Φρανσουά-Ρενέ ντε Σατωμπριάν που έχει πεθάνει τον Ιούνιο. Τέλος Σεπτέμβρη ξαναφεύγει για την Ουκρανία, όπου θα μείνει όλο το 1849. Δημοσιεύει ωστόσο τα: Ο Επαρχιώτης Στο Παρίσι, Οι Φτωχοί Συγγενείς (Η Εξαδέλφη Μπέττα, Ο Εξάδελφος Πονς). Παίρνει μόνο τέσσερις ψήφους στην Ακαδημία, μεταξύ των οποίων του Λαμαρτίνου και του Ουγκώ. Αρρωσταίνει όταν βρίσκεται στη Βερσόβνια, στο κτήμα της κυρίας Χάνσκα. Η διάγνωση των γιατρών: υπερτροφία της καρδιάς.

Την επόμενη χρονιά στις 14 Μάρτη του 1950 στο Μπερντίτσεφ, νυμφεύεται επιτέλους την εκλεκτή της καρδιάς του, την κυρία Χάνσκα. Τον ίδιο Μάη επιστρέφει στη Γαλλία, που τελικά ήταν υπερβολικά επίπονο ταξίδι για τον Μπαλζάκ. Έπειτα από σταδιακή χειροτέρευση, φτάνει στις 18 Αυγούστου και το μοιραίο τέλος. Ένα τέλος άδοξο κι άδικο για έναν τέτοιο καλλιτέχνη και μάλιστα τόσο νέο, μόλις 51 ετών. Ωστόσο κι αυτός υπήρξε κι απρόσεχτος, αλλά τέλος πάντων. Στις 21 Αυγούστου, έπειτα τη νεκρώσιμη ακολουθία στην εκκλησία Σαιν-Φιλίπ-ντυ-Ρουλ, ενταφιάζεται στο νεκροταφείο Περ-Λασαίζ.

 

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ του Ονορέ ντε Μπαλζάκ:

• Adieu
• Albert Savarus
• Αlkahest
• Αmour masqué.
• Analytical Studies
• Annette et le criminel (Argow le pirate)
• Another Study of Woman
• Atheist’s Mass
• At the Sign of the Cat and Racket
• Ball at Sceaux
• Beatrix (Μπεατρίξ)
• Brotherhood of Consolation
• Bureaucracy
• Catherine De Medici
• Celibates
• Chef d’oeuvre inconnu
• Chouans (Οι Σουάνοι)
• Christ in Flanders (Ο Ιησούς Χριστός Στη Φλάνδρα)
• Clotilde de Lusignan ή le beau juif (Κλοτίλδη Ντε Λουζινιάν ή Ο Ωραίος Εβραίος)
• Collection of Antiquities
• Colonel Chabert (Ο Συνταγματάρχης Σαμπέρ)
• Comédie humaine (Ανθρώπινη Κωμωδία)
• Commission in Lunacy
• Contes bruns
• Contes Français
• Country Doctor (Επαρχιακός Γιατρός)
• Cousine Bette (Η Εξαδέλφη Μπέττα)
• Cousin Pons (Ο Εξάδελφος Πονς)
• Cromwell (Κρόμγουελ)
• Dans les parents pauvres (Οι Φτωχοί Συγγενείς)
• Daughter of Eve (H Kόρη Της Εύας)
• Deputy of Arcis
• Deserted Woman (Η Εγκαταλελειμένη Γυναίκα)
• Distinguished Provincial at Paris (Ο Επαρχιώτης Στο Παρίσι)
• Domestic Peace
• Don Gigadas
• Drama on the Seashore
• Droll Stories
• Eugénie Grandet (Ευγενία Γκραντέ)
• Duchesse of Langeais
• Elixir of Life (Το Ελιξήριο Ζωής)
• Episode under the Terror (Ένα Επεισόδιο Την Εποχή Της Τρομοκρατίας)
• Eve and David (Εύα & Δαυίδ)
• Exiles
• Fac-simile Code des gens honnêtes ou L’art de ne pas être dupe des fripons
• Facino Cane
• Falthurne
• Father Goriot (Mπαρμπα-Γκοριό)
• Femme de trente ans (Τριαντάχρονη Γυναίκα)
• Ferragus, chef des Dévorants
• Firm of Nucingen
• Folk-Tales of Napoleon
• Gambara
• Gaudissart
• Girl with the Golden Eyes (Το Κορίτσι Με Τα Χρυσά Μάτια)
• Gobseck (Γκομπσέκ)
• Grande Breteche
• Grenadiere (Η Γρεναδιέρα)
• Große und kleine Welt
• Hated Son
• The Gondreville Mystery
• Honorine
• Illusions perdues (Χαμένa Όνειρα)
• Illustrious Gaudissart
• International Short Stories
• Jealousies of a Country Town
• Jean-Louis ή la Fille trouvée (Ζαν-Λουί ή Η Έκθετη Κόρη)
• Juana
• L’Excommunié
• L’Héritière de Birague (H Κληρονόμος Του Μπιράγκ)
• La Marâtre (Η Μητρυιά)
• La Dernière Fée ή la nouvelle lampe merveilleuse
• La Rabouilleuse (Η Ραμπουγέζα)
• La vieille fille (Η Γεροντοκόρη)
• Le Centenaire ou les Deux Beringheld
• Le chef-d’ oeuvre inconnu (Το Άγνωστο Αριστούργημα)
• Le curè de village (Ο Εφημέριος Του Χωριού)
• Le Droit d’aînesse et une Histoire impartiale des jésuites (Περί Δικαίου Πρωτοτοκίας, Αντικειμενική Ιστορια Ιησουϊτών)
• Le Vicaire des Ardennes (Ο Εφημέριος Των Αρδεννών)
• Les Deux poètes (Οι Δυο Ποιητές)
• Les Paysans (Oι Χωριάτες)
• Les rivalités (Οι Αντιζηλίες)
• Lesser Bourgeoisie
• Letters to Madame Hanska, (born Countess Rzewuska, afterwards Madame, 1833-1846)
• Library of the World’s Best Mystery and Detective Stories
• Lords of the Housetops: Thirteen Cat Tales
• Louis Lambert (Λουί Λαμπέρ)
• Le Lys dans la vallée (To Kρίνο Στη Κοιλάδα)
• Madame Firmiani
• Magic Skin (Το Μαγικό Δέρμα)
• Maison du Chat-qui-pelote
• Maitre Cornelius
• Man of Business
• Marriage Contract (Συμβόλαιο Γάμου)
• Massimilla Doni (Μασσιμίλλα Ντόνι)
• Melmoth Reconciled (Ο Μελμόθ Συμφιλιώνεται)
• Mémoires de deux jeunes mariées (Αναμνήσεις Δυο Νεόνυμφων Γυναικών)
• Mercadet
• Message
• Modeste Mignon (Μοντέστ Μινιόν)
• Muse of the Department
• Napoleon of the People
• Old Maid
• Pamela Giraud
• Parisians in the Country
• Passion in the Desert
• La Fausse Maitresse
• Petty Troubles of Married Life
• Physiology of Marriage
• Pierre Grassou
• Pierrette
• Poor Relations
• Prince of Bohemia
• Purse
• Recruit
• Red Inn
• Resources of Quinola
• Rise and Fall of Cesar Birotteau (Καίσαρας Μπιροττώ)
• Rue de Paris et son habitant
• Sarrasine
• Scenes from a Courtesan’s Life (Οι Εταίρες Του Παρισιού)
• Scènes de la vie de province (Σκηνές Επαρχιακής Ζωής)
• Scènes de la vie militaire (Σκηνές Στρατιωτικής Ζωής)
• Scènes de la vie privée (Σκηνές Ιδιωτικής Ζωής)
• Second Home
• Secrets of the Princesse de Cadignan
• Seraphita (Σεραφίτα)
• Sons of the Soil
• Splendeurs et miseres des courtisanes (Μεγαλεία & Δυστυχίες Των Εταιρών)
• Start in Life
• Sténie ή les erreurs philosophiques (Στενί ή Φιλοσοφικά Σφάλματα)
• Study of a Woman
• Thirteen
• Traité des excitants modernes (Πραγματεία Περί Των Νεώτερων Διεγερτικών)
• Un grand homme de province à Paris (Ένας Μεγάλος Άντρας Της Επαρχίας Στο Παρίσι)
• Wann-Chlore
• Un tenebreuse affaire (Μια Σκοτεινή Υπόθεση)
• Unconscious Comedians
• Ursula
• Vautrin: A Drama in Five Acts
• Vendetta (Βεντέττα)
• Vicar of Tours
• Z. Marcas
• Verdugo (Βερδούγο)

 

Κατηγορία: ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ - ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ

Tags: ΟΝΟΡΕ ΝΤΕ ΜΠΑΛΖΑΚ - HONORE DE BALZAC, ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΧΑΤΖΗΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ