«ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ 5 ΔΑΧΤΥΛΙΔΙΩΝ» Μιγιαμότο Μουσάσι / Βιβλιοκρισίες

Share

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ 5 ΔΑΧΤΥΛΙΔΙΩΝ

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ 5 ΔΑΧΤΥΛΙΔΙΩΝ

musashi

Για τους περισσότερους σύγχρονους μελετητές του πολέμου, η Άπω Ανατολή φαντάζει μακρινή. Στις εσχατιές της Ασίας βρισκόταν κάποτε ένας κόσμος στον οποίο οι αξίες, ο τρόπος ζωής και οι συνήθειες ήταν ολότελα διαφορετικές από τις αντίστοιχες δυτικές. Η δυσκολία στην προσέγγιση ενός τέτοιου κόσμου ήταν, είναι και πιθανότατα θα είναι, τεράστια. Ως εκ τούτου, για τους περισσότερους αναγνώστες η ανατολική θεωρία του πολέμου εξαντλείται στο έργο του Σουν Τσου ή –σπανιότερα- στις τακτικές μονομαχίας των σαμουράι. Στην τελευταία κατηγορία ανήκει τον βιβλίου του Μιγιαμότο Μουσάσι, «Το Βιβλίο των Πέντε Δαχτυλιδιών».

Ο Μιγιαμότο Μουσάσι ήταν Ιάπωνας συγγραφέας και περιπλανώμενος πολεμιστής. Γεννήθηκε στην επαρχία Μιμασάκα το 1584, όντας γιος διάσημου ξιφομάχου. Σε ηλικία 13 ετών βγήκε νικητής από την πρώτη του μονομαχία και τρία χρόνια αργότερα ξεκίνησε ένα περιπετειώδες ταξίδι με σκοπό να αποδείξει πως ήταν ο ικανότερος πολεμιστής. Σταδιοδρομώντας ως περιπλανώμενος μισθοφόρος (ρόνιν) απέκτησε τεράστια φήμη, τελειοποιώντας παράλληλα την προσωπική του πολεμική τακτική. Φτάνοντας τα 28 ή 29 του χρόνια, κανένας αντίπαλος δεν δεχόταν να τον αντιμετωπίσει και ο Ιάπωνας μονομάχος στράφηκε στη συγγραφή και τη διδασκαλία. Τα τελευταία δύο έτη της πολυτάραχης ζωής του αποσύρθηκε σε ένα βουνό, όπου έγραψε το «Βιβλίο των Πέντε Δαχτυλιδιών» (ή «Βιβλίο των Πέντε Κύκλων»). Έχοντας ολοκληρώσει το έργο του, παρέμεινε στη ζωή για λίγους ακόμη μήνες και πέθανε στις 13 Ιουνίου 1645.

«Το Βιβλίο των Πέντε Δαχτυλιδιών» αποτελεί το απάνθισμα της πολεμικής σοφίας του γηραιού δημιουργού του. Πρόκειται κυρίως για ένα εγχειρίδιο μονομαχίας, το οποίο ωστόσο επιτρέπει στον αναγνώστη να εισχωρήσει στην ιαπωνική φιλοσοφία των ρόνιν. Ήδη από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου αναδύονται στοιχεία όπως η σύνδεση της τέχνης των γραμμάτων με αυτή των όπλων (για τους σύγχρονους του Μουσάσι η εκπαίδευση περιλάμβανε μελέτη των Κινέζων κλασικών παράλληλα με την εξάσκηση στο ξίφος), η αποδοχή του θανάτου ως τρόπου ζωής του πολεμιστή και η προσπάθεια κωδικοποίησης κανόνων που θα επέτρεπε στον μελετητή της εποχής να διευρύνει τον πνευματικό του κόσμο.

«ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ 5 ΔΑΧΤΥΛΙΔΙΩΝ» Μιγιαμότο Μουσάσι / Βιβλιοκρισίες

Όπως αναφέρει ο τίτλος του, το εν λόγω έργο αποτελείται από πέντε βιβλία. Έπειτα από μια σύντομη εισαγωγή, στην οποία ο Μουσάσι αναλύει τις συνθήκες υπό τις οποίες έγινε η συγγραφή, ακολουθεί το κύριο μέρος: τα βιβλία της γης, του νερού, της φωτιάς, του αέρα, του κενού. Από αυτά, το πρώτο και το τελευταίο ασχολούνται κυρίως με την πνευματική καθοδήγηση του πολεμιστή, ενώ τα υπόλοιπα δίνουν πρακτικές οδηγίες για ζητήματα όπως η ορθή στάση μάχης, οι τύποι των χτυπημάτων με το σπαθί, η άμυνα, κτλπ. Η παραστατικότητα των συμβουλών του Ιάπωνα πολεμιστή συνδυάζεται με αποσπασματικές συμβουλές για πνευματικά ζητήματα, τα οποία θα μπορούσαν πιθανότατα να έχουν μια οικουμενική διάσταση ως τις μέρες μας. Εντός του ίδιου πλαισίου άλλωστε, η σύνθεση του έργου έχει μια καινοτομία: στα παραδοσιακά τέσσερα στοιχεία (γη, νερό, φωτιά, αέρας) προστίθεται το κενό, το οποία για τον συγγραφέα έχει σαφή πνευματικό περιεχόμενο.

Συμπερασματικά, το έργο του Μιγιαμότο Μουσάσι αποτελεί ένα ανάγνωσμα κατάλληλο για κάθε εποχή, διαθέτει δε ιστορική, φιλοσοφική και πρακτική αξία. Παρότι ο επιφανής συγγραφέας του πιθανότατα επιθυμούσε να μεταλαμπαδεύσει τις πρακτικές του γνώσεις στους μαθητές του, το «Βιβλίο των Πέντε Δαχτυλιδιών» άντεξε στο χρόνο και μπορεί να δώσει στον σύγχρονο μελετητή το γενικότερο πλαίσιο της εποχής υπό το πρίσμα ενός περιπλανώμενου πολεμιστή.

του Μανώλη Πέπονα,
Ιστορικός

Μανώλης Πέπονας

Ιστορικός, με ιδιαίτερο αντικείμενο μελέτης την πολεμική ιστορία. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1995 κι από το 2013 αρθρογραφεί επαγγελματικά. Συνεργάζεται μεταξύ άλλων με τα περιοδικά "Ιστορικά Θέματα", "Στρατιωτική Ιστορία" και τον ιστότοπο "Apopseis". Τρία βιβλία του έχουν εκδοθεί, έχει δε συμμετάσχει σε αρκετά επιστημονικά συνέδρια. Στόχος του η συγγραφή μιας νέας στρατιωτικής ιστορίας "από τα κάτω", η οποία θα βρίσκεται πιο κοντά στα βιώματα του καθημερινού ανθρώπου που έζησε τον πόλεμο.

Άρθρα

Follow Me:
Facebook

Κατηγορία: ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΒΙΒΛΙΩΝ & ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Tags: , , , , ,

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *