Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Τα Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

 

✍ γράφει η Αγγελική Κοντού,

 

Στα χριστουγεννιάτικα διηγήματα του Παπαδιαμάντη απαντούν όλα τα γνωστά χαρακτηριστικά της διηγηματογραφίας του. Υπάρχει κι εδώ όπως σε όλα τα έργα του, ένα άρτιο και ολοζώντανο σύμπαν αισθήσεων που μας απορροφά εντός του. Υπάρχουν οι ήχοι των Χριστουγέννων, η κλαγγή των κωδώνων της εκκλησιάς, η σιγαλιά της νύχτας, ο σπινθηρισμός της φλόγας στο τζάκι, το μυρμίρισμα του ανέμου, οι χαρούμενες παιδικές φωνές που τραγουδούν τα κάλαντα στις γειτονιές, τα θορυβώδη καπηλειά και παντοπωλεία, σφύζοντα από κόσμο και ζωή. Υπάρχουν οι μυρωδιές των Χριστουγέννων, από τους ζεστούς λοκμάδες και τις τηγανίτες τις αλειψές, από τις μοσχοβολιστές ρακιές και τα ρώμια, από τους αχνιστούς κούρκους και από την αρμύρα του θαλασσινού αγέρα. Υπάρχουν τα χρώματα της φύσης, τα μπλε και γκρι της φουρτουνιασμένης θάλασσας, το ολόλευκο της χιόνος, τα μαβιά του ουρανού, το ημίφως των σκοτεινών καπηλειών, το κιτρινωπό φως των κηρίων της εκκλησιάς και οι πολύχρωμες πολίτικες μανδήλες των κυριών.

Αυτό όμως που κυριαρχεί είναι το Πνεύμα των Χριστουγέννων, το οποίο αποτελεί και τον κεντρικό άξονα όλων των ιστοριών. Το πνεύμα των Χριστουγέννων στο οποίο, για τον Παπαδιαμάντη, συμπυκνώνονται όλες οι χριστιανικές αξίες και αρετές, είναι δεσπόζων. Η αλληλεγγύη, η ομόνοια, η αγάπη για τον πλησίον, η μεγαλοψυχία και η χαρά της προσφοράς συνιστούν στοιχεία πρωταρχικά και θεμελιώδη του Πνεύματος αυτού, που έρχεται τις ημέρες των γιορτών και φωλιάζει στις καρδιές των ανθρώπων εξαγνίζοντας τις. Και αυτή είναι η θετική όψη, η φωτεινή πλευρά των Χριστουγέννων του Παπαδιαμάντη. Είναι αυτή η πλευρά που συναντούμε στη «Ντελησυφέρω» όταν οι κάτοικοι του μικρού χωριού, παρά τις μικροδιαφορές τους, ανταμώνουν στο γιορτινό τραπέζι μετά τη θεία λειτουργία και σε κλίμα κατάνυξης και αδελφοσύνης μοιράζονται το φαί και το πιοτί. Κι είναι αυτό το μοίρασμα στο κοινό και ταπεινό τραπέζι μετά τη λειτουργία – και όχι η λειτουργία καθαυτή- στο οποίο συμπυκνώνεται το νόημα και το πνεύμα των Χριστουγέννων του Παπαδιαμάντη.

Υπάρχει ωστόσο και η σκοτεινή πλευρά των Χριστουγέννων, που δεν θα μπορούσε άλλωστε ν’ απουσιάζει από τον Παπαδιαμάντη. Είναι στις ιστορίες αυτές όπου το πνεύμα των Χριστουγέννων δεν κατορθώνει να διεισδύσει και να κυριεύσει τις ανθρώπινες ψυχές, είναι εκεί που πρυτανεύει η ιδιοτέλεια, εκεί όπου το ατομικό υψώνει ανάστημα φράζοντας το δρόμο στην αλληλεγγύη και την προσφορά, οδηγώντας εν τέλει το ανθρώπινο δράμα σε κορύφωση. Στο «Πολιτισμός εις το χωρίον» η τραγωδία εκπορεύεται από αυτό ακριβώς, από τη λανθασμένη ιεράρχηση, όταν το προσωπικό και προσωρινό υπερκεράζει το νοιάξιμο του άλλου- κι όταν μάλιστα ο άλλος αυτός προσωποποιείται σ’ ένα άρρωστο νήπιο του οποίου η ζωή βρίσκεται σε κίνδυνο- το δράμα διογκώνεται, γίνεται τραγωδία και η λανθασμένη ιεράρχηση, ύβρις προς την ίδια τη ζωή.

Παρακάτω βλέπετε τα Χριστουγεννιάτικα διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη σε χρονολογική σειρά.

 

Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα

— Χριστούγεννα (1887) (άρθρο, Εφημερίς)
1. Το Χριστόψωμο (1887)
2. Υπηρέτρα (1888)
3. Ο Σημαδιακός (1889)
4. Η Σταχομαζώχτρα (1889)
5. Η Χτυπημένη (1890)
6. Ο Πολιτισμός Εις Το Χωριόν (1891)
7. Ο Αμερικάνος (1891)
8. Στο Χριστό Στο Κάστρο (1892)
9. Οι Ελαφροΐσκιωτοι  (1892)
10. Της Κοκκώνας Το Σπίτι (1893)
11. Τα Συχαρίκια (1894)
12. Φώτα – Ολόφωτα (1894)
13. Η Γλυκοφιλούσα (1894)
14. Φιλόστοργοι (1895)
15. Ο Έρωτας στα Χιόνια (1896)
16. Τα Χριστούγεννα του Τεμπέλη (1896)
17. Γουτού-Γουπατού (1899)
18. Η Συντέκνισσα (1903)
19. Η Ντελησυφέρω (1904)
20. Τ’ Μπουφ΄ Του Π΄λι (1904)
21. Ο Χαραμάδος (1904)
22. Το Γιαλόξυλο (1905)
23. Ανθός Του Γιαλού (1906)
24. Το Κρυφό Μανδράκι (1906)
25. Τα Λιμανάκια Νέα Ζωή (1907)
26. Τα Πτερόεντα Δώρα (1907)

Κατηγορία: ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ, ΚΛΑΣΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Tags: ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΟΝΤΟΥ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ, ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ, ΕΛΕΝΗ ΜΠΟΥΓΑΚΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΛΑΣΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΑ - ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ, ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ